1  ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား အေလးထားစိုက္ပ်ိဳးသင့္ေသာ “ၾကယ္ပဲ”----------------------------------------------------


တစ္ေန႔ သူငယ္ခ်င္းတစ္ေယာက္က ဧရာ၀တီတိုင္းေဒသႀကီး ေလးမ်က္ႏွာၿမိဳ႕နယ္ အိုင္သျပဳ ေက်းရြာအုပ္စု မယင္းကြင္းမွာ Golden |Sacha Inchi (Myanmar) Co., Ltd က ၾကယ္ပဲပ်ိဳးပင္ေတြ ပ်ိဳးေနတယ္။ ၾကယ္ပဲက စီးပြားျဖစ္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္မယ့္ သီးႏွံလည္း ျဖစ္ေၾကာင္း၊ ေတာင္သူမ်ား စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ရန္ ကုမၸဏီမွ ၾကယ္ပဲပ်ိဳးပင္ေတြကိုလည္း အခမဲ့ေပးေနတယ္။ ထြက္သမွ် သီးႏံွကိုလည္း ေဒသေပါက္ေစ်းနဲ႔ စာခ်ဳပ္ၿပီး၀ယ္မယ္။ အခုသင္တန္းေတြလည္း ေပးေနၿပီ။ သြားေလ့လာရေအာင္ဆိုတာနဲ႔ လိုက္ပါသြားခဲ့တယ္။ စာေရးသူက လယ္ (၁၄) ဧကနဲ႔ ၿခံတစ္ဧကကို ႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာ ကုိယ္တိုင္ထြန္ယက္ စုိက္ပ်ိဳးသူ တစ္ေယာက္ပါ။ သို႔ေသာ္ ထြန္ယက္စုိက္ပ်ိဳးစရိတ္၊ မ်ဳိး၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာ၊ ပိုးသတ္ေဆး စသည္တို႔ ေစ်းႏႈန္းျမင့္မားၿပီး ရာသီမမွန္ျခင္း၊ သီးႏွံေပၚခ်ိန္တြင္ ေစ်းႏႈန္းတည္ၿငိမ္ ခိုင္မာမႈမရွိဘဲ ေစ်းႏႈန္း က်ဆင္းမႈတို႔ေၾကာင့္ အက်ိဳးျဖစ္ထြန္းမႈ နည္းပါးခဲ့သူ ျဖစ္ပါသည္။ ေလးမ်က္ႏွာၿမိဳ႕ႏွင့္ ခုနစ္မိုင္ေက်ာ္ ေ၀းတဲ့ အိုင္သျပဳေက်းရြာအုပ္စု မယင္းကြင္းမွာ အေျခစိုက္တဲ့ Golden Sacha Inchi (Myanmar) Co.,Ltd. (ဂိုးလ္ဒင္းစာခ်ာအင္ခ်ီ-ျမန္မာ) ကုမၸဏီလိီမိတက္ကို ေရာက္ရွိရာ အုပ္ခ်ဳပ္မႈ ဒါ႐ိုက္တာ အဖြဲ၀င္မ်ား ၾကယ္ပဲႏွင့္ ပတ္သက္ေသာ ပညာရွင္မ်ားက အထက္ျမန္မာျပည္၊ ေအာက္ျမန္မာျပည္မွ ၾကယ္ပဲကို စိတ္၀င္စားၿပီး လာေရာက္သင္တန္း တက္ေရာက္ၾကေသာ သင္တန္းသား (၅၀) ေက်ာ္ကို သင္တန္းပို႔ခ်ေနတာကို ေတြ႕ရပါတယ္။
စာေရးသူက ၾကယ္ပဲႏွင့္ ပတ္သက္ၿပီး စိုက္ပိ်ဳးဖို႔ ဆံုးျဖတ္ၿပီးျဖစ္ရာ စာေရးသူကဲ့သို႔ ေတာင္သူမ်ား က်ယ္က်ယ္ျပန္႔ျပန္႔ သိရွိစိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ရန္အတြက္ ေမးျမန္းခြင့္ေတာင္းရာ ဒါ႐ိုက္တာ အဖြဲ႕၀င္ ဦးလွ၀င္းေရႊႏွင့္ မိတ္ဆက္ေပးၿပီး ေမးျမန္းေျဖၾကားမႈမ်ားကို ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ားအား မွ်ေ၀တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဦးလွ၀င္းေရႊခင္ဗ်ား ၾကယ္ပဲရဲ႕ မူရင္းေဒသနဲ႔ အသံုး၀င္ပံုေလးကို သိပါရေစခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ၾကယ္ပဲကို ပီ႐ူးႏိုင္ငံ အေမဇုန္ေတာအတြင္းမွာ စတင္ေတြ႕ရွိခဲ့ၿပီး အေစ့အဆန္ (nut) အုပ္စု၀င္ ပဲမ်ိဳးေစ့ ျဖစ္ပါတယ္။ ပီ႐ူးအမည္ကေတာ့ Sacha Inchi လို႔ေခၚၿပီး အဂၤလိပ္အမည္ကေတာ့ Inca Peanut ျဖစ္ပါတယ္။ ႐ုကၡေဗဒ အမည္ကေတာ့ Plukenetia Volubilis လို႔ေခၚပါတယ္။ ဗီတာမင္ A, E နဲ႔ သက္ေစာင့္ဓာတ္ျဖစ္တဲ့ Omega 3, 6, 9 မ်ားၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္တဲ့အတြက္ စားေသာက္ကုန္အျပင္ ေဆး၀ါးကုန္ၾကမ္းအျဖစ္လည္း အသံုးျပဳပါတယ္။
ေဆး၀ါးအေနနဲ႔ ငါးႀကီးဆီ အစားထိုး ထုတ္လုပ္လွ်က္ရွိၿပီး အရြက္ေျခာက္မ်ားကို အဆီက်၊ မွတ္ဥာဏ္ ေကာင္းေစရန္ လက္ဖက္ေျခာက္အျဖစ္ ေသာက္သံုးႏိုင္ပါတယ္။ အၫႊန္႔မ်ား၊ အရြက္မ်ားတြင္ ဗီတာမင္ၾကြယ္၀စြာ ပါ၀င္တဲ့အတြက္ မိမိႀကိဳက္သလို ခ်က္ျပဳတ္စားေသာက္ႏိုင္ပါတယ္။ စားသံုးဆီနဲ႔ အလွကုန္အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုလည္း ထုတ္လုပ္ပါတယ္။ Cornell University (USA) မွ ေလ့လာေတြ႕ရွိခ်က္အရ ၾကယ္ပဲရဲ႕ အဆန္မွာ အသားဓာတ္အရ ၂၉ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ အဆီဓာတ္ ၄၉ ဒႆမ ၆ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ၿပီး အဆီမွာ Omega 3 ၅၄ ရာခိုင္ႏႈန္း၊ Omega 6 ၃၃ ဒႆမ ၄ ရာခုိင္ႏႈန္း၊ Omega 9 ၇ ဒႆမ ၂ ရာခိုင္ႏႈန္း ပါ၀င္ပါတယ္။ ႏွလံုးေရာဂါ ေသြးခုန္ႏႈန္း မမွန္းျခင္းတို႔ကို ကာကြယ္ေပးၿပီး ဦးေႏွာက္စြမ္းရည္ႏွင့္ မွတ္ဥာဏ္ကို တိုးတက္ေစၿပီး ခႏၶာကိုယ္ ဇီ၀ကမၼျဖစ္စဥ္ကို တိုးတက္ေစၿပီး ၀မ္းခ်ဳပ္ျခင္းကိုလည္း ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
ေမး။ ။ၾကယ္ပဲ ေအာင္ျမင္စြာ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္မယ့္ ေရ၊ ေျမ၊ ရာသီဥတု အေျခအေနကို သိပါရေစခင္ဗ်။
ေျဖ။ ။ၾကယ္ပဲသည္ အပူခ်ိန္ ၁၀̊ C မွ ၃၆ ̊ C အတြင္း ႀကိဳက္ႏွစ္သက္ၿပီး အျမင့္ေပ ၃၀၀ မွ ၆၀၀၀ အတြင္း စိုက္ပိ်ဳးႏုိင္ပါတယ္။ ေႏြသမပိုင္း ရာသီဥတုကို ႏွစ္သက္လို႔ ျမန္မာႏိုင္ငံမွာ ေကာင္းစြာ ျဖစ္ထြန္းႏိုင္ပါတယ္။ ေျမအခ်ဥ္ဓာတ္စံ ၄ ဒႆမ ၅ မွ ၆ ဒႆမ ၅ ဧကအတြင္း စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ၿပီး စိုထိုင္းစ (Humidity) ၈၀ ရာခိုင္ႏႈန္း လိုအပ္တဲ့အတြက္ ေရေပးသြင္းႏိုင္ပါက ရာသီမေရြး စိုက္ပိ်ဳးႏိုင္ပါတယ္။ အလင္းေရာင္လိုအပ္တဲ့အတြက္ ေနေရာင္ျခည္ေကာင္းစြာရဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။ ေရ၀ပ္ျခင္း၊ ေရငတ္ျခင္း မျဖစ္ေအာင္ စီမံထားဖို႔ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ၾကယ္ပဲပင္ရဲ႕ သြင္ျပင္လကၡဏာ အေနအထားကို သိပါရေစခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ၾကယ္ပဲက ႏြယ္ပင္အမ်ိဳးအစားျဖစ္ၿပီး ႏွစ္ ၃၀ မွ ႏွစ္ ၅၀ အထိခံတဲ့ ႏွစ္ရွည္သီးႏွံပင္ ျဖစ္ပါတယ္။ တစ္ႀကိမ္စိုက္ပ်ိဳးၿပီး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေပး႐ံုျဖင့္ ႏွစ္ ၃၀ မွ ၅၀ အတြထိ အသီးခူးေန႐ံုသာ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါေၾကာင့္ ေက်ာက္တိုင္၊ ေမွ်ာတိုင္၊ ၀ါးတိုင္မ်ားမွာ သြပ္နန္းႀကိဳးနဲ႔ စင္ေပၚတင္ေပးရမည္ျဖစ္ၿပီး ရွစ္လမွ တစ္ႏွစ္အတြင္း အသီးမ်ား စတင္ခူးရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။ အရြက္မွာ အသည္းပံု လႊသြားမ်ားလို အနားမ်ားရွိၿပီး တစ္ႏွစ္ပတ္လံုးနီးပါး အသီးသီးႏိုင္ပါတယ္။ ၾကယ္ပဲရဲအသီးဟာ ၾကယ္ပံုသ႑ာန္ရွိၿပီး ႏုစဥ္မွာ အစိမ္းေရာင္၊ ရင့္မွည့္ခ်ိန္မွာ အညိဳရင့္ရင္အေရာင္ျဖစ္ၿပီး အေစ့အဆန္ကေတာ့ ဘဲဥပံုျဖစ္ပါတယ္။ ပထမႏွစ္မွာ တစ္ပင္ကို ႏွစ္ကီလိုမွ ငါးကီလိုအထိ ထြက္ရွိႏိုင္ၿပီး ေနာက္ႏွစ္မ်ားမွာ ပိုမိုထြက္ရွိပါတယ္။ တစ္ကီလိုဂရမ္တြင္ အေစ့ ၈၀၀ မွ ၁၀၀၀ အတြင္းရွိၿပီး ( ၆၂ ဒႆမ ၅ က်ပ္သား) ရွိပါတယ္။ ႏုိ႔စည္ဘူး ငါးဘူး ခန္႔ ျဖစ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ၾကယ္ပဲမ်ိဳးပံုကို သိပါရေစခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ၾကယ္ပဲဟာ အခြံမာ သစ္ေစ့ျဖစ္ပါတယ္။ အထြက္ႏႈန္းေကာင္းေအာင္ မ်ိဳးေကာင္း မ်ိဳးသန္႔မ်ားကို ရွာေဖြစိုက္ပ်ိဳးသင့္ၿပီး မ်ိဳးေစ့ တစ္ကီလို (၆၂ ဒႆမ ၅ က်ပ္သား)၊ ႏို႔ဆီဘူး ငါးဘူးကို ေရေအး တစ္ဂါလန္ခြဲ ေရေႏြးတစ္ဂါလန္ခြဲ ေရာစပ္ၿပီး ရရွိလာတဲ့ ၾကက္သိမ္းေႏြး ေရဇလံမွာ ပုဆိုးနဲ႔ ဖြဖြထုပ္ထားတဲ့ မ်ိဳးေစ့မ်ားကို တစ္ညတာ ၂၄ နာရီ ေရစိမ္ေပးပါ။ ေရစို မ်က္ႏွာသုတ္ပ၀ါနဲ႔ ထုပ္ၿပီးေတာ့ ေရခဲ့ပံုးထဲမွာလည္း ထည့္ထားႏိုင္ပါတယ္။ အဲဒီေနာက္ အနံတစ္ေပ အလ်ားသင့္သလို သဲေပါင္မ်ားမွာ သံုးလက္မ အကြာအေ၀းျဖင့္ လည္းေကာင္း ပလတ္စတစ္ ပ်ိဳးခြက္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း၊ အေစ့ရဲ႕ခ်က္မ်ားကို သဲထဲ ေလးပံုတစ္ပံု ျမႇဳပ္ၿပီး အစို႔ေဖာက္ရမွာ ျဖစ္ပါတယ္။
ပင္စည္စုပ္ပိုးမွ ကာကြယ္ရန္ သဲေပါင္မွ အေညႇာင့္ေဖာက္ေနစဥ္ လိုင္းဆာလဖာမႈိေဆးျဖင့္ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို ပက္ဖ်န္းေပးရပါမယ္။ ငါးရက္မွ ၁၀ ရက္အတြင္း အစို႔ေပါက္လာၿပီး ၁၀ ရက္ခန္႔ၾကာလွ်င္ အျမစ္မ်ား စတင္ထြက္ရွိလာခ်ိန္ ေျမႀကီး သံုးဆ၊ သဲႏွစ္ဆ၊ ဖြဲျပာတစ္ဆ ေရာထားတဲ့ ေျခာက္လက္မ၊ ကိုးလက္မ ပလတ္စတစ္ မ်ိဳးအိတ္ထဲ ေျပာင္းေရႊ႕ရပါမယ္။ ပ်ိဳးထုပ္ထဲမွာ အပင္သက္တမ္း တစ္လေက်ာ္လွ်င္ အျမင့္တစ္ေပေက်ာ္ ရွိၿပီး အညြန္႔မ်ားကို ျဖတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကိုင္းတက္မ်ား ျဖာလာပါမယ္။ ပိ်ဳးပင္မ်ားကို မႈိေရာဂါ၊ အျခားေရာဂါမ်ား ကာကြယ္ရန္ “လိုင္းဆာဖာ” မႈိသတ္ေဆးကို ပတ္ဖ်န္းေပးရပါမယ္။ သို႔ေသာ္ ရြက္ႏုထြက္ခ်ိန္မ်ားတြင္ မဖ်န္းရပါ။ လိုအပ္ပါက စိုက္ပ်ိဳးၿပီး တစ္လသားတြင္ ေျမၾသဇာ အနည္းငယ္ ေကၽြးႏိုင္ပါတယ္။ ဘိုင္အိုစူပရင္းကဲ့သို႔ ေျမၾသဇာမ်ားလည္း ေကၽြးႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ စိုက္ခင္းေျမကို ဘယ္လိုျပင္ရမလဲခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ပိ်ဳးပင္မ်ားကို ျပဳစုေစာင့္ေရွာက္ေနစဥ္ စိုက္ခင္းေျမျပင္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါတယ္။ စက္ျဖင့္ ထယ္၊ ထြန္ႏွစ္စပ္စီ ထြန္ေပးရပါမယ္။ အျမစ္မ်ား ျပန္႔ကားထြက္လာမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေနာက္မွ ေျမေဆြးေပးျခင္းထက္ ေျမေဆြးေပးျခင္းထက္ ေျမေဆြးကို တစ္ခါတည္းထည့္လွ်င္ ပိုေကာင္းပါတယ္။ စိုက္ခင္းေပါင္မ်ားကို ေလးေပေပါင္မ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး အပင္ပႏၷက္ေနရာမွာ တစ္ေတာင္ပတ္လည္ က်င္းမ်ားတူးၿပီး ေျမေဆြး၊ ၾကက္ေခ်းမ်ားႏွင့္ မီးနာနာ႐ႈိ႕ၿပီး ႏွပ္ထားျခင္း သို႔မဟုတ္ ဘိုကာရွီ ႏွစ္ဘူးစီထည့္ၿပီး ေျမျပင္ထားရပါမယ္။ စိုက္ေပါင္တန္းမ်ားမွာလည္း ေျမေပၚ ငါးေပအျမင့္ရွိတဲ့ ေက်ာက္တိုင္ သို႔မဟုတ္ သစ္၊ ေမွ်ာ၊ ၀ါးတိုင္မ်ားကို ကိုးေပးျခားစိုက္ထားၿပီး မယိုင္နဲ႔ေစရန္ က်ားကန္ျခင္း၊ ငုတ္႐ုိက္ဆိုင္းႀကိဳးမ်ားႏွင့္ ဆိုင္းထားျခင္းမ်ား ျပဳလုပ္ရပါမယ္။ ေျမျပင္မွ သံုးေပအျမင့္မွာ သြပ္နန္းႀကိဳးတစ္တန္း ငါးေပအျမင့္တြင္ ေလးေပ သစ္သားတန္းတစ္ခုျဖင့္ ႏွစ္ေပကြာ သြပ္နန္းႀကိဳးသံုးတန္း တားေပးရပါမယ္။ ႏွစ္ရွည္သီးႏွံျဖစ္တဲ့အတြက္ ေျမေနရာ ေရြးခ်ယ္မႈ မွန္ကန္ရန္ လိုအပ္ပါတယ္။
ေမး။ ။ၾကယ္ပဲ စိုက္ပ်ိဳးပံုကို ရွင္းျပေပးပါဦးခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ၾကယ္ပဲတစ္လခြဲ ပိ်ဳးထုပ္မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးမည့္ ေနရာမ်ားတြင္ ပဲပင္မ်ား ႏြယ္တက္ႏိုင္ရန္ တိုင္မ်ား စိုက္ထားေပး ရပါမယ္။ ၀ါးတိုင္စိုက္လွ်င္ ေနာင္တြင္ ေဆြးသြားႏိုင္ေသာ္လည္း အဲဒီအခ်ိန္မွာ အပင္သန္မာ လာၿပီျဖစ္လို႔ ျပႆနာမရွိပါ။ သစ္ေမွ်ာတိုင္၊ ေက်ာက္တိုင္စိုက္ႏိုင္လွ်င္ေတာ့ အေကာင္းဆံုးပါ။ ေျမခံ၊ ေျမဆီ၊ ေျမၾသဇာမ်ားကို ေပါင္းပင္မ်ား စားျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ေပါင္းပင္မ်ားကို အျမစ္ပါေအာင္ ႏုတ္ဖုိ႔ လိုပါတယ္။ ေပါင္းရွင္း အလုပ္သမားမ်ားကို ပဲပင္အေရအတြက္ျဖင့္ ပုတ္ျပတ္တာ၀န္ ေပးထားရပါမယ္။ ေပါက္ျပား၊ ၾကားထြန္တိုက္ျခင္း၊ ျပဳလုပ္ပါက အျမစ္မ်ားကို ထိခုိက္ႏိုင္ပါတယ္။ ျပဳျပင္ထိန္းသိမ္း ေပးသည္ႏွင့္အမွ် အသီးမ်ား ဆက္တိုက္ သီးေနမည္ျဖစ္သည္။ စိုက္ပ်ိဳးၿပီး ရွစ္လမွ တစ္ႏွစ္အတြင္း အသီးမ်ား စတင္ရရွိၿပီး အခြံမ်ားေျခာက္မွ ဆြတ္ခူးၿပီး ထပ္မံေနလွန္း၍ ႀကိတ္ရပါမည္။
ေမး။ ။ တစ္ဧကကို အပင္အေရအတြက္ ဘယ္ေလာက္ပါ၀င္ပါသလဲ။ တစ္ပင္ကို ပ်မ္းမွ်အထြက္ႏႈန္းနဲ႔ ရရွိႏိုင္မယ့္ ခန္႔မွန္း၀င္ေငြ သိပါရေစ။
ေျဖ။ ။ ပင္ၾကား x တန္းၾကား (၉ေပ x ၉ေပ) ပံုစံ စိုက္ပါက တစ္ဧက အပင္ ၅၂၀ ၀င္ဆံ့ၿပီး ၉ ေပ x ၇ ေပ ပံုစံစိုက္ပါက တစ္ဧက အပင္ ၆၅၀ ၀င္ဆံ့ပါမယ္။ တစ္ပင္ကို ပထမႏွစ္မွာ ျပဳစုပ်ိဳးေထာင္မႈအေပၚ မူတည္ၿပီး ႏွစ္ကီလိုမွ ငါးကီလိုထိ ရရွိႏိုင္ၿပိး ေနာင္ႏွစ္မ်ားမွာ ငါးကီလိုအထက္ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ဧက ၀င္ေငြ ၁၆ သိန္းမွာ ၂၅ သိန္းအထိ ရရွိႏိုင္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ကုမၸဏီက ၾကယ္ပဲစိုက္ပ်ိဳးမယ့္ ေတာင္သူေတြကို ဘယ္လိုကူညီ ပံ့ပိုးမႈမ်ား ေဆာင္ရြက္ေပးႏိုင္သလဲ ဆိုတာ သိခ်င္ပါတယ္။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ကၽြန္ေတာ္တို႔ ကုမၸဏီက ၾကယ္ပဲစိုက္ေတာင္သူေတြကို ေလာေလာဆယ္ ကုမၸဏီ အေျခစိုက္ ျဖစ္တဲ့အတြက္ အိုင္သျပဳ(မယင္း) မွာ လစဥ္ လဆန္း ၁ ရက္ေန႔မွ ၃ ရက္အထိ ၾကယ္ပဲ စိုက္ပ်ိဳးနည္းပညာကို အခမဲ့သင္တန္းေပးေနပါတယ္။ လာေရာက္ သင္တန္းတက္သူတိုင္းကို ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္ကိုလည္း ကုမၸဏီက က်ခံပါတယ္။ သင္တန္းသား ကန္႔သတ္မႈ မရွိပါဘူး။ ေနာက္တစ္ခုက တစ္လခြဲသား ၾကယ္ပဲပ်ိဳးပင္ကို ကုမၸဏီက ေတာင္သူမ်ားထံ အခမဲ့ျဖန္႔ေ၀သြားမွာပါ။ တစ္ႏိုင္ငံလံုး မည္သူစိုက္စိုက္ အခမဲ့ေပးသြားမွာပါခင္ဗ်ာ။
ေမး။ ။ ေတာင္သူကေရာ ဘယ္လိုလိုက္နာေဆာင္ရြက္ရမွာလဲခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ (၁) ၾကယ္ပဲ စိုက္ပ်ိဳးမယ့္ ေတာင္သူက မိမိပိုင္ သို႔မဟုတ္ စိုက္ပ်ိဳးလုပ္ကိုင္ခြင့္ ေျပစာရွိၿပီး သက္ဆိုင္ရာ ရပ္/ေက်း ေျမယာေကာ္မတီမွ မွန္ကန္ေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ရွိရမည္။ (၂) မိမိစိုက္ပ်ိဳးေျမသည္ စိုက္ပ်ိဳးသီးႏွံအတြက္ ေရလံုေလာက္မႈရွိရမည္။ ေရ၀ပ္ဧရိယာ မျဖစ္ေစရ။ (၃) တစ္ဧကႏွင့္အထက္ စိုက္ပ်ိဳးႏိုင္ေသာ ေျမပို္င္ဆုိင္မႈ ရွိရမည္။ (၄) ဓာတုပုိးသတ္ေဆး၊ ဓာတ္ေျမၾသဇာ မသံုးရ။ သဘာ၀ေျမၾသဇာႏွင့္ သဘာ၀ပိုးသတ္ေဆးသာလွ်င္ သံုးစြဲရမည္။ စိုက္ခင္းတြင္း တစ္စံုတစ္ရာ အခက္အခဲ ႀကံဳလာပါက ကုမၸဏီသို႔ ခ်က္ခ်င္းသတင္းပို႔ရမည္။ (၅) ကုမၸဏီ (ေနစရိတ္၊ စားစရိတ္၊ ၿငိမ္း) အခမဲ့ပို႔ခ်ေသာ သင္တန္းမ်ားကို မပ်က္မကြက္ တက္ေရာက္ရန္ႏွင့္ သင္တန္းမွ ပို႔ခ်ေသာ စိုက္ပိ်ဳးနည္းစနစ္အတိုင္း စိုက္ပ်ိဳးရမည္။ (၆) ကုမၸဏီမွ သတ္မွတ္စံႏႈန္းအတိုင္း ေျမျပင္ေပးထားရမည္။ (၇) သီးႏွံျဖစ္ထြန္း ေအာင္ျမင္ေစရန္ လိုအပ္ေသာ အေထာက္အကူ ပစၥည္းမ်ားကို ျပည့္စံုေအာင္ စီမံထားရွိေပးရမည္။ (သစ္၊ ၀ါး၊ ေရ၊ သြပ္ႀကိဳး) အစရွိသျဖင့္ အသင့္ရွိရမည္။(၈) စိုက္ပ်ိဳးထြက္ သီးႏွံမ်ားကို ကုမၸဏီသို႔ အနည္းဆံုး ငါးႏွစ္ မပ်က္မကြက္ ေရာင္းခ်ေပးရမည္။ (၉) ကုမၸဏီထံသို႔ သီးႏွံေရာင္းခ်ရာတြင္ ၾကယ္ပဲေစ့ေျခာက္ကိုသာ ေရာင္းခ်ရမည္ဆိုၿပီး အခ်က္ (၉) ခ်က္နဲ႔ လိုက္နာေဆာင္ရြက္ရပါမယ္။
ေမး။ ။ ကုမၸဏီကေရာ ဘယ္လိုအာမခံခ်က္မ်ိဳး ေပးႏိုင္ပါမလဲခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ကုမၸဏီက (၁) စိုက္ပ်ိဳးမယ့္ ေတာင္သူမ်ား၏ အက်ိဳးစီးပြားကို ရည္ရြယ္ၿပီးေတာ့ အေျခခံေစ်းႏႈန္း စံတစ္ခု သတ္မွတ္ စာခ်ဳပ္ခ်ဳပ္ဆိုပါမယ္။ သီးႏွံေပၚခ်ိန္မွာ ကာလေပါက္ေစ်းအတိုင္း ေပး၀ယ္ပါမယ္။ (၂) ထြက္ရွိလာေသာ သီးႏွံမ်ားကို ပိႆာေစ်းႏႈန္းအျဖစ္ အကန္အသတ္မဲ့ ၀ယ္ယူပါမည္။ (၃) ထြက္ရွိလာတဲ့ သီးႏွံမ်ားကို ကုမၸဏီသို႔ ငါးႏွစ္အနည္းဆံုး မပ်က္မကြက္ ေပါက္ေစ်းအတိုင္း ေရာင္းခ်ေပးရပါမယ္။ (၄) ႐ိုးသားၿပီး ႀကိဳးစားေသာ ေတာင္သူမ်ားကို ကုမၸဏီ၏ ေဒသခံ ကို္ယ္စားလွယ္အျဖစ္ တာ၀န္ေပးအပ္ၿပီး လုပ္ကိုင္ေဆာင္ရြက္ေစေသာ အခြင့္အေရး ရရွိပါမည္။ (၅) သီးႏွံစိုက္ရန္ ေျမျပင္ထားမႈ အသင့္ ရွိ၊ မရွိ စိစစ္ၿပီး ပ်ိဳးပင္မ်ားကို အခမဲ့ျဖန္႔ေ၀သြားပါမည္။ (၆) ကုမၸဏီက လိုအပ္ေသာ စိုက္ပ်ိဳးနည္းစနစ္၊ ထိန္းသိမ္းမႈနည္းစနစ္မ်ားအတြက္ သင္တန္းအခမဲ့ ပို႔ခ်ေပးမည္။ (၇) ပိုးမႊားအႏၲရာယ္ ၊ သဘာ၀ေၾကာင့္ ျဖစ္ေပၚလာႏိုင္ေသာ ဆုိးက်ိဳးမ်ားကို သက္ဆိုင္ရာ ေတာင္သူက အေၾကာင္းၾကားလာလွ်င္ ေဒသဆိုင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္ႏွင့္ ညႇိႏႈိင္းၿပီး အျမန္ဆံုး ေျဖရွင္းေဆာင္ရြက္ေပးမည္။ (၈) ကုမၸဏီမွ သီးႏွံမ်ား ၀ယ္ယူရာတြင္ ပိႆာကို အေျခခံၿပီး ပိႆာေစ်းႏႈန္းျဖင့္သာ ၀ယ္ယူပါမည္။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ယခုေျပာေနတဲ့အထဲမွာ ေဒသဆိုင္ရာ ကို္ယ္စားလွယ္ ခန္႔မယ္ဆိုတာပါတယ္။ အဲ့ဒီကိုယ္စားလွယ္ကေရာ ဘာေတြေဆာင္ရြက္ရပါမလဲခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ဟုတ္ကဲ့ ေဒသဆုိင္ရာ ကိုယ္စားလွယ္မ်ား လိုက္နာရမယ့္ စည္းကမ္းကေတာ့ (၁) ကုမၸဏီက အခမဲ့ပ့ံပိုးေပးေသာ ပ်ိဳးပင္မ်ားကို သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးလိုေသာ ေတာင္သူမ်ားထံသို႔ အဂတိကင္းစြာျဖင့္ ေပးအပ္ရမည္။ (၂) ကုမၸဏီႏွင့္ သီးႏွံစိုက္ပိ်ဳးေသာ ေတာင္သူမ်ားအၾကား လိုအပ္သလို ေပါင္းစပ္ညႇိႏႈိင္းေပးရမည္။ (၃) သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေသာ ေတာင္သူမ်ားမွ တင္ျပလာေသာ စိုက္ပ်ိဳးေရး သဘာ၀ေဘးအႏၲရာယ္ အစရွိေသာ အခက္အခဲမ်ားအား ကုမၸဏီသို႔ အခ်ိန္ႏွင့္ တစ္ေျပးညီ အေၾကာင္းၾကားေပးရမည္။ (၄) သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေသာ ေတာင္သူမ်ားက ထြက္ရွိလာေသာ သီးႏွံမ်ားကို ကုမၸဏီမွ သတ္မွတ္ထားေသာ ေဒသေပါက္ေစ်းႏႈန္းအတိုင္း အဂတိကင္းစြာျဖင့္ ၀ယ္ယူေပးရမည္။ (၅) ကုမၸဏီသို႔ ေပးပို႔ေသာ (နည္းပညာ၊ သတင္းအခ်က္အလက္) မ်ားကို စိုက္ပ်ိဳးေသာ ေတာင္သူမ်ားထံသို႔ အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ ေပးပို႔ေဆာင္ရြက္ေပးရမည္။ (၆) သီးႏွံစိုက္ပ်ိဳးေသာ ေတာင္သူမ်ား၏ စိုက္ပ်ိဳးမႈ အေျခအေနႏွင့္ ပတ္သက္၍ လစ္ဟာပ်က္ကြက္မႈမ်ားကို ကုမၸဏီသို႔ အခ်ိန္ႏွင့္ တေျပးညီ သတင္းပို႔ရမည္ စတဲ့အခ်က္အလက္ေတြ ပါ၀င္ပါတယ္။
ေမး။ ။ ဟုတ္ကဲ့၊ ကုမၸဏီရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ေလး သိပါရေစ ခင္ဗ်ာ။
ေျဖ။ ။ ကုမၸဏီရဲ႕ ေဆာင္ပုဒ္ကေတာ့ ‘ေရႊေျမမွာ ေရႊသီးဖို႔ ၀ိုင္း၀န္းေဖာ္ေဆာင္ ႀကိဳးပမ္းၾကပါစို႔’ ‘စိုက္ပ်ိဳးနည္းမွန္ အပင္သန္ သီးႏွံဖြံ႕ၿဖိဳး ၀င္ေငြတိုး’ ေဆာင္ပုဒ္ ျဖစ္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ဟုတ္ကဲ့ အခုလိုေျဖၾကား ေပးတဲ့အတြက္ ေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။ ကၽြန္ေတာ္တို႔ကလည္း မီဒီယာေတြအေနနဲ႔ ေတာင္သူေတြကို ျဖန္႔ေ၀ေပးႏိုင္ရင္ မ်ားစြာေက်းဇူးတင္ပါတယ္ခင္ဗ်ာ။
စာေရးသူ ေမးျမန္းေသာ ေမးခြန္းမ်ားကို ေစ်းကြက္ဒါ႐ိုက္တာ ဦးလွ၀င္းေရႊက စိတ္ရွည္စြာ ရွင္းျပမႈကို ေတာင္သူဦးႀကီးမ်ား သိရွိႏိုင္ရန္ တင္ျပရျခင္း ျဖစ္ပါတယ္။ စာေရးသူ ေမးျမန္းမႈမ်ားကို လိုအပ္ခ်က္ရွိ၍ သိရွိလိုေသာ အခ်က္အလက္မ်ား ရွိပါက Hot Line No – 09 2629 20600 သို႔ ဆက္သြယ္ေမးျမန္းႏိုင္ပါ ေၾကာင္း တင္ျပအပ္ပါသည္။
သီဟ(ေလးမ်က္ႏွာ)
(ေမ၊ ၃၀၊ ၂၀၁၅) ထုတ္ ျပည္ေထာင္စုေန႔စဥ္ သတင္းစာမွ ေဖာ္ျပသည္။

ၾကယ္ပဲမ်ဳိးေကာင္း စိုက္ပ်ုိးေပး.

ၾကယ္ပဲ (Sacha Inchi) အား သိပၸံနည္းက် စိုက္ပ်ဳိးနည္း
(Good Agriculture Practice )
(၁) တစ္ဧကအတြက္ ပင္ၾကားတန္းျခား ၉ ေပ ပတ္လည္္ဆိုပါက ၀င္ဆန္႔ေသာ အပင္ဦးေရ (၅၃၀) ပင္၊ ၆ ေပ x ၁၂ ေပ ဆိုပါက (၆၀၅) ပင္ ျဖစ္သျဖင့္ တစ္ကီလိုလွ်င္ အေစ့ေပါင္း (၈၀၀) မွ (၈၅၀) အတြင္းရွိေသာေၾကာင့္ တစ္ဧကခြဲခန္႔ စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္သည္။
(၂) အထြက္ႏႈန္းေကာင္းမြန္ေစရန္ မ်ဳိးေကာင္းမ်ဳိးသန္႔ကို ရွာေဖြစိုက္ၿပီး ေအာင္ျမင္ ထြားက်ဳိင္းေသာ အေစ့အဆံမ်ားကို ေရြးခ်ယ္ပ်ဳိးသင့္သည္။
(၃) - မ်ဳိးေစ့ တစ္ကီလိုလွ်င္ ေရေအး တစ္ဂါလံ၊ ေရေႏြး တစ္ဂါလံခြဲ ေရာစပ္ၿပီး ရရွိလာေသာ ၾကက္သီးေႏြး ေရတြင္ ပုဆိုး(သို႔) ဂုန္နီအိတ္အစပါးျဖင့္ ဖြဖြထုပ္ထားကာ ေရခဲပံုးတြင္ တစ္ညတာေသာ တစ္ညတာ (၇ နာရီခန္႔) စိမ္ေပးရမည္။ ေနာက္ေန႔မ်ားတြင္ ေရစိုမ်က္ႏွာသုတ္ပု၀ါျဖင့္ထုပ္၍ ေရခဲပံုးတြင္ထည့္ကာ အဖံုးပိတ္ၿပီး ေနေရာင္ေအာက္တြင္လည္း ၃ ရက္ထိထားေပးျခင္းျဖင့္ အစို႔ေဖါက္ႏိုင္ပါသည္။
- အခြံမာ အေစ့မ်ားျဖစ္ေသာေၾကာင့္ အေညွာင့္ထြက္ လြယ္ကူေစရန္ မီးရိႈ႕ထားေသာ ေျမက်င္းထဲတြင္ ေရစိုအ၀တ္ျဖင္ထုပ္၍ထည့္ကာ က်င္းအေပၚတြင္အဖံုးဖံုးကာ အစို႔ေဖါက္ျခင္းလည္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။
- ေဒသ၊ ရာသီဥတုေပၚမူတည္ၿပီး တစ္ညေရစိမ္ျခင္း၊ နံက္ေနေရာင္ျခည္တြင္ ေနလွန္းျခင္းအား ၃ ႀကိမ္စိမ္ ၃ ႀကိမ္လွန္ၿပီး အေညွာင့္ထြက္သည္အထိ အစို႔ေဖါက္ျခင္း စသည္ျဖင့္ နည္းလမ္းမ်ဳိးစံု အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။
- သဲေဘာင္တြင္ အစို႔ေဖါက္နည္းသံုးမည္ဆိုပါက အနံတစ္ေပ အလွ်ားသင့္သလို သဲေဘာင္မ်ားတြင္ ၃ လကၼ အကြာအေ၀းျဖင့္ လည္းေကာင္း ပလပ္စတစ္ ပ်ဳိးခြက္မ်ားျဖင့္လည္းေကာင္း အေစ့၏ ခ်က္မ်ားကို သဲထဲဲ ၄ ပံု ၁ ပံု ျမဳပ္ကာ အျမစ္အနည္းငယ္ ေပါက္ေအာင္ ထားရပါမည္။
- အခြံမာမ်ားအားလံုးကို လံုး၀ခြာ၍ မိႈသတ္ေဆး ပိုးသတ္ေဆးမ်ားစိမ္ကာ အစို႔ေဖါက္ၿပီး ပ်ဳိးေထာင္ျခင္းကိုလည္း ေဆာင္ရြက္ႏိုင္ပါသည္။
(၄) ထိုသို႔ နည္းလမ္းအမ်ဳိးမ်ဳိးမွ ႏွစ္သက္ရာနည္းျဖင့္ အစို႔ေဖါက္ၿပီး အေညွာင့္စထြက္ လာလွ်င္ ပ်ဳိးအိတ္ထဲထည့္ၿပီး ေျမေဆြးပါးပါး ျဖဴးထားေပးႏိုင္ပါသည္။ အေညွာင့္ ေပါက္ၿပီးေသာ အေစ့မ်ားကိုထည့္မွသာ အပင္ေပါက္ညီညာမည္ျဖစ္ပါသည္။ ရက္အေတာ္အသင့္ၾကာသည္အထိ အေညွာင့္မထြက္လာပါက ပ်ဳိးအိတ္ထဲတြင္သာ အေညွာင့္ထြက္ေစသင့္ပါသည္။
(၅) ပ်ဳိးအိတ္အတြင္းထည့္ရမည့္ ေျမေဆြး၊ ေျမႀကီးမ်ားကိုစုစည္းေရြးခ်ယ္ရာတြင္ အျခားေပါင္းျမက္မ်ဳိးမ်ားမပါလာေအာင္ မီးရိႈ႕၊ ဆန္ကာခ်ၿပီးမွ ရယူသင့္သည္။ ပ်ဳိးအိတ္ေျမစပ္နည္းမ်ားမွာ ေျမေဆြး ၃ဆ၊ သဲႏု ၂ဆ၊ ဖြဲျပာ ၁ဆ၊ ႏြားေခ်း ၁ဆ(၃း၂း၁း၁)ျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ပ်ဳိးအိတ္မ်ားကို ၇ x ၃(သို႔) ၈ x ၄(သို႔) ၆ x ၉ လကၼ (သို႔) သင့္ရာ ပ်ဳိးအိတ္မ်ား အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ပ်ဳိးသက္တမ္း ၂ လမေက်ာ္သင့္သျဖင့္ အနက္ေရာင္ပ်ဳိးအိတ္အစား ေစ်းႏႈန္းခ်ဳိသာေသာ အိတ္ အၾကည္မ်ားျဖင့္ အသံုးျပဳႏိုင္ပါသည္။ ပ်ဳိးေထာင္ရန္ အေျခအေနမေပးေတာ့သည့္ အခါ အစို႔ေဖါက္ၿပီး တိုက္ရိုက္အေစ့ခ်၍လည္း စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ပါသည္။
(၆) ၁၀ႏွစ္ မွ ႏွစ္ ၃၀ အထိ ျပဳစုထိန္းသိမ္းၿပီး ဆြတ္ခူးႏိုင္ေသာ ႏွစ္ရွည္ပင္ အမ်ဳိးအစားျဖစ္သျဖင့္ ေျမေနရာေရြးခ်ယ္မႈ မွန္ကန္ရန္လိုအပ္သည္။ သို႔ေသာ္ ပင္အိုမ်ားအတြက္ႏႈန္းက်ဆင္းလာလွ်င္ ေျမဆီလႊာ ျပဳျပင္ျခင္း (သို႔) အသစ္ျပန္လည္စိုက္ျခင္း ျပဳလုပ္သင့္ပါသည္။ ေျမခ်ဥ္/ငံ ညႊန္းကိန္း (pH) ၄.၅ မွ ၆.၅ အတြင္း ျဖစ္ထြန္းၿပီး ေရေပးႏိုင္ပါက ရာသီမေရြး စိုက္ပ်ဳိးႏိုင္ပါသည္။ ေနအလင္းေရာင္္ အျပည့္အ၀ရရွိရန္ ႏွင့္ ေျမစိုထိုင္းဆ ၈၀% ရွိရန္ လိုအပ္ပါသည္။
(၇) ပ်ဳိးပင္မ်ားကို ျပဳစုပ်ဳိးေထာင္ေနစဥ္ စိုက္ခင္းေျမျပင္ျခင္းကို ေဆာင္ရြက္ႏိုင္သည္။ စက္ျဖင့္ ထယ္ထြန္ ၂ စပ္စီ ထြန္ေပးသင့္သည္။ အျမစ္မ်ား ျပန္႔ကား ထြက္လာမည္ ျဖစ္သျဖင့္ ေနာင္မွ ေျမဆြေပးရန္ မျဖစ္ႏိုင္ပဲ စတင္စိုက္ပ်ဳိးခိ်န္တြင္သာ အစေကာင္း ေအာင္ ေဆာင္ရြက္သင့္ပါသည္။
(၈) စိုက္ခင္းေဘာင္မ်ားကို ေတာင္-ေျမာက္ ေပ ၃၀ (သို႔) ၆၀ ေဘာင္မ်ား ျပဳလုပ္ၿပီး အပင္ပႏၷက္မ်ားေနရာတြင္ တစ္ေတာင္ပတ္လည္ က်င္းမ်ားတူး၍ ေျမေဆြး ၾကက္ ေခ်းမ်ားျဖင့္ မီးနာနာရိႈ႕ကာ ႏွပ္ထားျခင္း (သို႔) ဘိုကာရွီ ၂ဘူးစီ ထည့္၍ ေျမျပင္ ထားျခင္း စသျဖင့္ သင့္ေတာ္ေသာနည္းမ်ားျဖင့္ ေျမခံျပဳျပင္ထားရမည္။
(၉) စိုက္ေဘာင္တန္းမ်ားတြင္ ေျမေပၚ ၅ ေပ အျမင့္ရွိေသာ ကြန္ကရိတိုင္ (သို႔) သစ္၊ ေမ်ာတိုင္မ်ားအား ေပ ၃၀ ျခားစိုက္ထားကာ မယိုင္နဲ႔ေစရန္ က်ားကန္ ျခင္း၊ ငုတ္ရိုက္ဆိုင္းႀကိဳးထားျခင္း၊ ေျမျပင္မွ ၃ ေပအျမင့္တြင္ သြပ္နန္းႀကိဳး တစ္တန္း၊ ၅ ေပအျမင့္တြင္ ၄ ေပ သစ္သားတန္းတစ္ခုျဖင့္ ၂ေပကြာ သြပ္နန္း ႀကိဳး ၃တန္း ထားေပးရမည္။ သြပ္နန္းႀကိဳးအရြယ္သည္ အပင္၏အေလးခ်ိန္ကို ခံႏိုင္ရည္ရွိၿပီး ေရရွည္ခိုင္မာမႈရွိရန္ လိုအပ္ေပသည္။ တိုင္မ်ားကို လိုအပ္လွ်င္ အစားထိုးႏိုင္ ေသာ္လည္း သြပ္နန္းႀကိဳးမ်ားမွာမူ အပင္ႏြယ္မ်ားရစ္ပတ္ေနသျဖင့္ လဲလွယ္ရန္ မလြယ္ကူေပ။
(၁၀) ပ်ဳိးထုပ္မ်ား ေျမခ်စိုက္ပ်ဳိးမည့္ေနရာမ်ားတြင္ ပဲပင္မ်ား ႏြယ္တက္ႏိုင္ရန္ ၀ါး တုိင္မ်ား စိုက္ထားေပးရမည္။ ေနာင္တြင္ ေဆြးသြားႏိုင္ေသာ္လည္း ထိုအခ်ိန္တြင္ အပင္ သန္မာလာၿပီျဖစ္သျဖင့္ ျပႆနာမရွိေတာ့ပါ။
(၁၁) ပ်ဳိးထုပ္ထဲတြင္ အပင္သက္တမ္း တစ္လေက်ာ္လာလွ်င္ အျမင့္တစ္ေပခန္႔ရွိၿပီး ၅ ေပႀကိဳးတန္းေပၚ ေရာက္ခ်ိန္တြင္ အညြန္႔မ်ားျဖတ္ေပးျခင္းျဖင့္ ကိုင္းတက္မ်ား ျဖာလာႏိုင္ပါသည္။ ျဖတ္ထားေသာ ပဲညြန္႔ မ်ားကို ေၾကာ္ခ်က္စားႏိုင္ၿပီး အနည္းငယ္ခါးသက္သက္ရွိေသာ္လည္း ဗီတာမင္ ၾကြယ္၀သျဖင့္ အရသာရွိပါသည္။ ေအာက္ေျခရႈတ္ေထြးမႈ မလိုလားပါက ေဘးတက္မ်ားကို ဖဲ့ေပးႏိုင္ပါသည္။
(၁၂) ပ်ဳိးပင္မ်ားကို မိႈေရာဂါ၊ မႊားႏွင့္ ပင့္ကူနီရန္မွကာကြယ္ရန္ သင့္ေတာ္ရာ သဘာ၀ ပိုးသတ္ေဆးတစ္မ်ဳိးကို ညေနပိုင္းမ်ားတြင္ ပက္ဖ်န္းေပးရမည္။ သို႔ေသာ္ ရြက္ႏု ထြက္ခ်ိန္မ်ားတြင္ မဖ်န္းရပါ။ လိုအပ္ပါက စိုက္ၿပီးတစ္လသားတြင္ ကြန္ေပါင္း ဓါတ္ေျမၾသဇာ အနည္းငယ္ေကြ်းေပးႏိုင္ပါသည္။
(၁၃) ေျမခံ ေျမဆီ ေျမၾသဇာမ်ားကို ေပါင္းပင္မ်ား လုယူစားျခင္းမွ ကာကြယ္ရန္ ေပါင္းကို အျမစ္ပါေအာင္ႏႈတ္ရန္ ေပါင္းရွင္းလုပ္သားမ်ားကို အပင္အေရအတြက္ျဖင့္ ပုတ္ျပတ္ တာ၀န္ေပးထားရမည္။ ေပါက္ျပား၊ ၾကားထြန္တိုက္ျခင္း ျပဳလုပ္ပါက အျမစ္မ်ားကို ထိခိုက္ႏိုင္ပါသည္။ ေျမဖံုးပလပ္စတစ္စသံုးျခင္း၊ ေျမဆီထိန္းပဲစိုက္ျခင္း၊ ျမက္ျဖတ္ စက္ျဖင့္ ၾကားေပါင္းရွင္းႏိုင္ပါသည္။
(၁၄) ေျပာင္းေရြ႕စိုက္ပ်ဳိးၿပီး ၆ လမွ ၈လ အၾကာတြင္ အသီးမ်ားစတင္ရရွိၿပီး အခြံမ်ားေျခာက္မွ ဆြတ္ခူးရမည္။ ထပ္မံ၍ေနလွန္းကာ သိုေလွာင္သိမ္းဆည္းၿပီး ေရာင္းလိုသည့္အခါမွ ေခၽြေလွ႔စက္ျဖင့္ ႀကိတ္ခြဲရမည္။ ပထမႏွစ္တြင္ တစ္ပင္မွ ၁ -၂ ကီလို ေနာင္ႏွစ္မ်ားတြင္ ၃ - ၅ ကီလိုထိ ရရွိႏိုင္ပါသည္။ ရင့္ေသာ အရြက္ေျခာက္မ်ားကို အပင္မထိခိုက္ေအာင္ ခူးရမည္။
(၁၅) စားေသာက္ကုန္ႏွင့္ ေဆး၀ါးကုန္ၾကမ္းျဖစ္သျဖင့္ ၀ယ္ယူသူမ်ား ဓါတ္ခြဲစမ္း သပ္ျခင္း ကို ခံႏိုင္သည္အထိ ဓါတုဓါတ္ၾကြင္း မရွိေအာင္(သို႔) အနည္းဆံုးျဖစ္ေအာင္ သြင္းအားစုမ်ားကို စိစစ္သံုးစြဲရန္ လိုအပ္ပါသည္။

(မွတ္ခ်က္ ။ ။ တတိယအႀကိမ္ျပန္လည္ မြမ္းမံေရးသားထားပါသည္။)

(ဦး ေန၀င္း၊ ၁၉.၅.၂၀၁၅)