အဆုုတ္ေရ၀င္ျခင္း လကၡဏာမ်ား

အဆုုတ္ေရ၀င္တယ္ဆိုတာဘာလဲ – Pleural Effusion
အဆုတ္ကိုိ ေလ၀င္တာရွိတယ္၊ ေရ၀င္တာလည္း ရွိပါတယ္။ ဒီလုိိ၀င္လာတဲ့ေရထဲမွာ ပိုးေပါက္တာလည္း ရွိပါတယ္။ အခုတစ္ေခါက္ေတာ့ အဆုတ္ထဲ ေရ၀င္တဲ့အေျခအေနေလးကို ေျပာျပခ်င္ပါတယ္။
အဆုတ္ေရ၀င္တယ္ဆိုိတာဘာလဲ – Pleural Effusion
ကၽြန္ေတာ္တို႔ ရင္ေခါင္းထဲမွာ အသက္ရွဴတဲ့လုပ္ငန္းကို အဓိက လုပ္ေဆာင္ေပးတဲ့ အဆုတ္ဆိုတဲ့ အစိတ္အပိုင္းႀကီး ရွိပါတယ္။ ဒီ အဆုတ္ ႏွစ္ျခမ္းရဲ႕ အျပင္မွာ အလႊာႏွစ္ခုနဲ႔ ကာရံထားပါတယ္။ အလႊာ ႏွစ္ခုကုိ Pleura လုိ႔ ေခၚပါတယ္။ အလႊာ ႏွစ္ခုၾကားမွာ ပံုမွန္ဆို လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းစာပဲ ရွိတဲ့ အရည္ပမာဏ ရွိေပမဲ့ ေရာဂါတစ္ခုခု ၊ အေျခအေနတစ္ခုခုေၾကာင့္ ဒီအလႊာ ႏွစ္ခုၾကားမွာ အရည္ေတြ ပို၀င္ေရာက္လာတဲ့ အေျခအေနကို အဆုတ္ေရ၀င္လုိ႔ ေခၚပါတယ္။
အဆုတ္ေရ၀င္ရတဲ့ အေၾကာင္းေတြ အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ ျဖစ္တဲ့ေအာက္ခံအေၾကာင္းေပၚ မူတည္ၿပီး ကုသမႈလည္း ေျပာင္းလဲသြားပါတယ္။ အရည္စုပ္ထုတ္လုိက္ရံုနဲ႔ ေပ်ာက္သြားတာ မဟုတ္ဘဲ ျဖစ္ရတဲ့ေရာဂါကို ေပ်ာက္္ကင္းေအာင္ ကုသႏိုင္မွ ေရာဂါေပ်ာက္ႏိုင္မွာပါ။
ဘာ့ေၾကာင့္ ျဖစ္ရသလဲ
ပံုမွန္ လက္ဖက္ရည္ဇြန္းတစ္ဇြန္းစာပဲ ရွိတဲ့ အရည္ပမာဏက အဆုတ္အလႊာ ႏွစ္ခုၾကားမွာ ေခ်ာဆီသေဘာမ်ဳိး လုပ္ေဆာင္ေပးတာေၾကာင့့္ အသက္ရွဴတဲ့အခါမွာ ဘာျပႆနာမွ မျဖစ္ဘဲ ေရွာေရွာရွဴရွဴ အသက္ရွဴႏုိင္ပါတယ္။ သုိ႔ေပမဲ့ ေအာက္ပါ အေျခအေန အမ်ဳိးမ်ဳိးေၾကာင့္ အရည္ေတြ ပို၀င္လာႏိုင္ပါတယ္။
တျခားေနရာေတြက ေရာဂါအေျခအေန တစ္ခုခုေၾကာင့္ အရည္ေတြ ၀င္လာတာမ်ဳိး ရွိပါတယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ ႏွလံုးမေကာင္းလို႔ ေသြးေကာင္းေကာင္းမညွစ္ႏိုင္တဲ့ ေရာဂါသည္ေတြ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေနာက္ၿပီး အသည္းနဲ႔ ေက်ာက္ကပ္မေကာင္းတဲ့သူေတြဆိုလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ခႏၶာကိုယ္မွာ အရည္ပိုေတြ စုပံုလာၿပီး အဆုတ္အလႊာထဲကို ၀င္ေရာက္လာတဲ့အတြက္ေၾကာင့္ ဒီလိုျဖစ္တာပါ။
ဒီလိုကင္ဆာေရာဂါေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ အဆုတ္မွာ ျဖစ္တဲ့ကင္ဆာေၾကာင့္ ဒါမွမဟုတ္ တျခားေနရာကျဖစ္ၿပီး အဆုတ္ကုိ ပ်ံ႕လာတဲ့ကင္ဆာေၾကာင့္ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အဆုတ္ေရာင္တာ၊ တီီဘီေရာဂါလို ေရာဂါေတြေၾကာင့္လည္း ျဖစ္ႏိုင္ပါတယ္။ခႏၶာကုိယ္ခုခံအားနဲ႔ ဆိုင္တဲ့ျပႆနာေတြ ဥပမာ ေလးဖက္နာေရာဂါလို မ်ဳိးေရာဂါေၾကာင့္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
အဆုတ္ထဲက ေသြးလႊတ္ေၾကာတစ္ခုမွာ ေသြးခဲေတြ ဘာေတြ ပိတ္သြားခဲ့ရင္လည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။
ဘာလကၡဏာေတြ ျပမလဲ
အဆုတ္ေရ၀င္တဲ့အခါ လကၡဏာျပတာလည္း ရွိသလုိ ဘာမွမျပတာလည္း ရွိပါတယ္။ အၾကမ္းဖ်င္း အားျဖင့္ေတာ့ ၀င္ေနတဲ့ အရည္ပမာဏေပၚ မူတည္ပါတယ္။ အရည္ေတြ အရမ္းမ်ားေနရင္၊ ပိုး၀င္သြားခဲ့ရင္ ပိုၿပီး လကၡဏာျပႏုိုင္ပါတယ္။
ေတြ႔ရမယ့္ လကၡဏာေတြကေတာ့-
အသက္ရွဴ မ၀ျဖစ္လာမယ္၊ ေမာလာမယ္ ၊အသက္၀၀ ရွဴလုိက္ရင္ ရင္ဘတ္နာလာမယ္ ၊ဖ်ားမယ္၊ေခ်ာင္းဆိုးမယ္၊ေရာဂါရွာေဖြျခင္း
အရင္ဆံုးလူနာခံစားေနရတဲ့ ေရာဂါလကၡဏာေတြကုိ ေသခ်ာေမးျမန္းမယ္၊ ေနာက္ၿပီးရင္ ခႏၶာကုိယ္ကို ေသခ်ာစစ္ေဆးပါမယ္။ အသက္ရွဴသံကုိ နားၾကပ္နဲ႔ နားေထာင္ပါမယ္။ အမ်ားအားျဖင့္ေတာ့ ေအာက္မွာ ေဖာ္ျပထားတဲ့ ပံုရိပ္ေဖာ္ျပတဲ့နည္းတစ္ခုခုကို အသံုးျပဳပါတယ္။
ဓာတ္မွန္ရိုိက္ျခင္း – အဆုတ္ထဲ ေရ၀င္ေနတာကို ဓာတ္မွန္ရိုက္လိုိက္ရင္ ျဖဴတူတူအေရာင္နဲ႔ ေတြ႔ႏိုင္ပါတယ္။ ေလ၀င္ေနတဲ့ေနရာကေတာ့ မည္းေနမွာပါ။
ကြန္ျပဴတာဓာတ္မွန္ရိုိက္ျခင္း – ကြန္ျပဴတာဓာတ္မွန္ ရိုက္လိုက္ရင္ အဆုတ္ရဲ႕ အတြင္းအျပင္ ပံုရိပ္ေတြကို အေသးစိတ္ ျမင္ႏိုင္ပါတယ္။ ဓာတ္မွန္ထက္ ပိုအေသးစိတ္ ပါတယ္။
အယ္လ္ထရာေဆာင္းရိုိက္ျခင္း – အဆုတ္ရဲ႕ ဘယ္ေနရာမွာ ေရ၀င္ေနသလဲဆိုတာ ရွာေဖြေပးႏုိင္ပါတယ္။ နမူနာထုတ္ယူမယ္ဆို ေနရာပို တိက်ေအာင္အယ္ထရာေဆာင္း အရင္ရိုက္ရပါတယ္။
ေနာက္ၿပီး ၀င္္ေနတဲ့အရည္အနည္းငယ္ကိုိ စစ္ေဆးဖို႔ ထုတ္ယူမႈလည္း လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။ ထုတ္တဲ့အခါ နံရိုးၾကားကေန ျပြန္ေသးေသးေလး ထိုးသြင္းၿပီး အရည္နမူနာ ထုတ္ယူပါတယ္။ ဒါကို Thoracentesis လို႔ ေခၚပါတယ္။
အဆုုတ္ထ ေရ၀င္ျခင္းကို ဆရာ၀န္ေတြအေနနဲ႔ ႏွစ္မ်ဳိး ခဲြျခားႏုိင္ပါတယ္။
Transudative – ဒီအမ်ဳိးအစားမွာဆို အဆုတ္ထဲ၀င္ေနတဲ့ အရည္အမ်ဳိးအစားက ပံုမွန္ရွိတဲ့ အရည္မ်ဳိးပါပဲ။ အရည္ပိုေတြကို စုပ္ထုတ္ဖုိ႔ သိပ္ၿပီး လိုအပ္ေလ့ မရွိပါဘူး။ အမ်ားအားျဖင့္ ႏွလံုးေရာဂါ၊ အသည္းေျခာက္ေရာဂါသည္ေတြမွာ အေတြ႔မ်ားပါတယ္။
Exudative – ခႏၶာကိုယ္ထဲမွာပုိေနတဲ့ အရည္ေတြ၊ ပရိုတင္းဓာတ္ေတြ၊ တစ္ခါတစ္ေလ ဘတ္တီးရီးယားပိုးေတြက အဆုတ္အလႊာထဲ ၀င္လာတဲ့အခါ ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ဒီအမ်ဳိးအစား ျဖစ္တဲ့လူနာေတြကိုေတာ့ အေျခအေန ပိုဆိုးလာရင္ အထဲက အရည္ေတြကို ေဖာက္ထုတ္ဖို႔ လုိအပ္ပါတယ္။ အဆုတ္ေရာင္ေရာဂါနဲ႔ အဆုတ္ကင္ဆာ ေ၀ဒနာသည္ေတြမွာ အျဖစ္မ်ားပါတယ္။
ကုသျခင္း
ျဖစ္ရတဲ့ အေျခခံအေၾကာင္းအရင္းေပၚကို လိုက္ၿပီး ကုသရပါတယ္။ ဥပမာ ပိုး၀င္လို႔ အဆုတ္ေရာင္တာ ဆိုရင္ ပိုးသတ္ေဆး ေပးရပါမယ္။ ႏွလံုးေရာဂါရွိရင္ ဆီးေဆးေတြ ေပးတာမ်ဳိး လုပ္ႏိုင္ပါတယ္။
တကယ္လု႔ိ ၀င္ေနတဲ့ အရည္ပမာဏကလည္း မ်ားမယ္၊ ပိုးလည္း၀င္ေနမယ္၊ လူနာလည္း မသက္မသာ ခံစားေနရမယ္ဆိုရင္ေတာ့ လူနာ သက္သာေအာင္ ဒီအရည္ေတြကို ေဖာက္ထုတ္ပစ္ဖို႔ လိုအပ္ႏုိ္င္ပါတယ္။
ကုသမႈေတြအေနနဲ႔ –
Thoracentesis – လူနာအေနနဲ႔ အရည္ေတြ မ်ားလြန္းလို႔ မသက္သာဘူးဆို ဆရာ၀န္က စမ္းသပ္ဖို႔ လိုအပ္တဲ့ပမာဏထက္ အရည္ေတြ ပိုစုပ္ထုတ္ပစ္ပါတယ္။
Tube Thoracostomy – Chest Tube ထည့္တာကို ေခၚတာပါ။ အရည္ေတြမ်ားလာလို႔ အသက္ရွဴရတာ ခက္ခဲလာရင္ သက္သာေအာင္ လုပ္ေပးတဲ့နည္းပါ။ လူနာရဲ႕ ရင္ဘတ္မွာ ဓားရာ ေသးေသးေလး ေပးၿပီး အဆုတ္အလႊာထဲကို ပလတ္စတစ္ပိုက္ ထည့္ေပးျခင္းျဖင့္ သက္သာေစပါတယ္။
Pleural Drain – ခဏခဏ ျပန္ျဖစ္ေနတယ္ဆိုိတဲ့သူရင္ေတာ့ အေရျပားကုိ ေဖာက္ၿပီး ျပြန္ေလးတစ္ခု ထည့္ထားရပါမယ္။ ေဆးရံုမွာထည့္ၿပီး အိမ္မွာလုပ္နည္းကိုလည္း ဆရာ၀န္က သင္ေပးလုိက္ပါမယ္။
Pleurodesis – ဒီနည္းမွာေတာ့ အဆုတ္အလႊာကို ေရာင္ေစတဲ့ေဆးတစ္မ်ဳိး ထည့္သြင္းလိုက္ပါတယ္။ ေဆးေၾကာင့္ အဆုတ္အလႊာနဲ႔ ရင္ေခါင္းကို ေရာင္လာေစပါတယ္။ ျပန္အေရာင္က်သြားတာနဲ႔အမွ် ဒီ ႏွစ္ခု ေပါင္းကပ္သြားပါတယ္။ ဒီနည္းက လူေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားကို ေနာက္တစ္ခါျပန္မျဖစ္ေအာင္ ကာကြယ္ေပးပါတယ္။
Pleural Decortication – ရင္ေခါင္းေပၚမွာ ခဲြရာအေသး ဒါမွမဟုတ္ အႀကီးေပးၿပီး အထဲက ေရာင္ေနတဲ့ ေနရာကို ခဲြစိတ္ဖယ္ထုတ္ပစ္တဲ့ ကုသနည္း ျဖစ္ပါတယ္။
ရင္ဘတ္ေအာင့္တယ္ဆိုတာ လူတိုိင္းတစ္သက္မွာ တစ္ခါေတာ့ ျဖစ္ဖူးၾကမွာပါ။ ျဖစ္ရတဲ့ အေၾကာင္းအရင္းကလည္း အမ်ားႀကီး ရွိပါတယ္။ လႈပ္လႈပ္ရွာရွား လုပ္တာမ်ားသြားရင္လည္း ျဖစ္တတ္သလို ရင္ဘတ္ကို တစ္ခုခုနဲ႔ ျပင္းျပင္းထန္ထန ္ေဆာင့္မိတဲ့အခါမွာလည္း ျဖစ္တတ္ပါတယ္။ ေရာဂါထဲကဆို ႏွလံုးနဲ႔ အဆုတ္ေၾကာင့္ ျဖစ္တာမ်ားပါတယ္။ ဒီလို အဆုတ္ေရ၀င္တဲ့ျပႆနာလည္း တစ္ခုအပါအ၀င္ ျဖစ္ပါတယ္။ ဒါ့ေၾကာင့္ အေပၚမွာေျပာခဲ့တဲ့လကၡဏာေတြထဲက တစ္ခုခုခံစားရတယ္ဆို နီးစပ္ရာေဆးရံု၊ ေဆးခန္းမွာ သြားျပၾကည့္သင့္ပါတယ္။
Dr. Barry
Unicode
အဆုုတ်ရေဝင်တယ်ဆိုတာဘာလဲ – Pleural Effusion
အဆုတ်ကိို လေဝင်တာရှိတယ်၊ ရေဝင်တာလည်း ရှိပါတယ်။ ဒီလိုိ၀င်လာတဲ့ရေထဲမှာ ပိုးပေါက်တာလည်း ရှိပါတယ်။ အခုတစ်ခေါက်တော့ အဆုတ်ထဲ ရေဝင်တဲ့အခြေအနေလေးကို ပြောပြချင်ပါတယ်။
အဆုတ်ရေဝင်တယ်ဆိိုတာဘာလဲ – Pleural Effusion
ကျွန်တော်တို့ ရင်ခေါင်းထဲမှာ အသက်ရှူတဲ့လုပ်ငန်းကို အဓိက လုပ်ဆောင်ပေးတဲ့ အဆုတ်ဆိုတဲ့ အစိတ်အပိုင်းကြီး ရှိပါတယ်။ ဒီ အဆုတ် နှစ်ခြမ်းရဲ့ အပြင်မှာ အလွှာနှစ်ခုနဲ့ ကာရံထားပါတယ်။ အလွှာ နှစ်ခုကို Pleura လို့ ခေါ်ပါတယ်။ အလွှာ နှစ်ခုကြားမှာ ပုံမှန်ဆို လက်ဖက်ရည်ဇွန်းတစ်ဇွန်းစာပဲ ရှိတဲ့ အရည်ပမာဏ ရှိပေမဲ့ ရောဂါတစ်ခုခု ၊ အခြေအနေတစ်ခုခုကြောင့် ဒီအလွှာ နှစ်ခုကြားမှာ အရည်တွေ ပိုဝင်ရောက်လာတဲ့ အခြေအနေကို အဆုတ်ရေဝင်လို့ ခေါ်ပါတယ်။
အဆုတ်ရေဝင်ရတဲ့ အကြောင်းတွေ အများကြီး ရှိပါတယ်။ ဖြစ်တဲ့အောက်ခံအကြောင်းပေါ် မူတည်ပြီး ကုသမှုလည်း ပြောင်းလဲသွားပါတယ်။ အရည်စုပ်ထုတ်လိုက်ရုံနဲ့ ပျောက်သွားတာ မဟုတ်ဘဲ ဖြစ်ရတဲ့ရောဂါကို ပျောက််ကင်းအောင် ကုသနိုင်မှ ရောဂါပျောက်နိုင်မှာပါ။
ဘာ့ကြောင့် ဖြစ်ရသလဲ
ပုံမှန် လက်ဖက်ရည်ဇွန်းတစ်ဇွန်းစာပဲ ရှိတဲ့ အရည်ပမာဏက အဆုတ်အလွှာ နှစ်ခုကြားမှာ ချောဆီသဘောမျိုး လုပ်ဆောင်ပေးတာကြောင့့် အသက်ရှူတဲ့အခါမှာ ဘာပြဿနာမှ မဖြစ်ဘဲ ရှောရှောရှူရှူ အသက်ရှူနိုင်ပါတယ်။ သို့ပေမဲ့ အောက်ပါ အခြေအနေ အမျိုးမျိုးကြောင့် အရည်တွေ ပိုဝင်လာနိုင်ပါတယ်။
တခြားနေရာတွေက ရောဂါအခြေအနေ တစ်ခုခုကြောင့် အရည်တွေ ၀င်လာတာမျိုး ရှိပါတယ်။ အများအားဖြင့် နှလုံးမကောင်းလို့ သွေးကောင်းကောင်းမညှစ်နိုင်တဲ့ ရောဂါသည်တွေ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ နောက်ပြီး အသည်းနဲ့ ကျောက်ကပ်မကောင်းတဲ့သူတွေဆိုလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ခန္ဓာကိုယ်မှာ အရည်ပိုတွေ စုပုံလာပြီး အဆုတ်အလွှာထဲကို ၀င်ရောက်လာတဲ့အတွက်ကြောင့် ဒီလိုဖြစ်တာပါ။
ဒီလိုကင်ဆာရောဂါကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ အဆုတ်မှာ ဖြစ်တဲ့ကင်ဆာကြောင့် ဒါမှမဟုတ် တခြားနေရာကဖြစ်ပြီး အဆုတ်ကို ပျံ့လာတဲ့ကင်ဆာကြောင့် ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
အဆုတ်ရောင်တာ၊ တီီဘီရောဂါလို ရောဂါတွေကြောင့်လည်း ဖြစ်နိုင်ပါတယ်။ခန္ဓာကိုယ်ခုခံအားနဲ့ ဆိုင်တဲ့ပြဿနာတွေ ဥပမာ လေးဖက်နာရောဂါလို မျိုးရောဂါကြောင့်လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
အဆုတ်ထဲက သွေးလွှတ်ကြောတစ်ခုမှာ သွေးခဲတွေ ဘာတွေ ပိတ်သွားခဲ့ရင်လည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။
ဘာလက္ခဏာတွေ ပြမလဲ
အဆုတ်ရေဝင်တဲ့အခါ လက္ခဏာပြတာလည်း ရှိသလို ဘာမှမပြတာလည်း ရှိပါတယ်။ အကြမ်းဖျင်း အားဖြင့်တော့ ၀င်နေတဲ့ အရည်ပမာဏပေါ် မူတည်ပါတယ်။ အရည်တွေ အရမ်းများနေရင်၊ ပိုးဝင်သွားခဲ့ရင် ပိုပြီး လက္ခဏာပြနိုုင်ပါတယ်။
တွေ့ရမယ့် လက္ခဏာတွေကတော့-
အသက်ရှူ မဝဖြစ်လာမယ်၊ မောလာမယ် ၊အသက်ဝဝ ရှူလိုက်ရင် ရင်ဘတ်နာလာမယ် ၊ဖျားမယ်၊ချောင်းဆိုးမယ်၊ရောဂါရှာဖွေခြင်း
အရင်ဆုံးလူနာခံစားနေရတဲ့ ရောဂါလက္ခဏာတွေကို သေချာမေးမြန်းမယ်၊ နောက်ပြီးရင် ခန္ဓာကိုယ်ကို သေချာစစ်ဆေးပါမယ်။ အသက်ရှူသံကို နားကြပ်နဲ့ နားထောင်ပါမယ်။ အများအားဖြင့်တော့ အောက်မှာ ဖော်ပြထားတဲ့ ပုံရိပ်ဖော်ပြတဲ့နည်းတစ်ခုခုကို အသုံးပြုပါတယ်။
ဓာတ်မှန်ရိိုက်ခြင်း – အဆုတ်ထဲ ရေဝင်နေတာကို ဓာတ်မှန်ရိုက်လိိုက်ရင် ဖြူတူတူအရောင်နဲ့ တွေ့နိုင်ပါတယ်။ လေဝင်နေတဲ့နေရာကတော့ မည်းနေမှာပါ။
ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန်ရိိုက်ခြင်း – ကွန်ပြူတာဓာတ်မှန် ရိုက်လိုက်ရင် အဆုတ်ရဲ့ အတွင်းအပြင် ပုံရိပ်တွေကို အသေးစိတ် မြင်နိုင်ပါတယ်။ ဓာတ်မှန်ထက် ပိုအသေးစိတ် ပါတယ်။
အယ်လ်ထရာဆောင်းရိိုက်ခြင်း – အဆုတ်ရဲ့ ဘယ်နေရာမှာ ရေဝင်နေသလဲဆိုတာ ရှာဖွေပေးနိုင်ပါတယ်။ နမူနာထုတ်ယူမယ်ဆို နေရာပို တိကျအောင်အယ်ထရာဆောင်း အရင်ရိုက်ရပါတယ်။
နောက်ပြီး ၀င််နေတဲ့အရည်အနည်းငယ်ကိို စစ်ဆေးဖို့ ထုတ်ယူမှုလည်း လုပ်နိုင်ပါတယ်။ ထုတ်တဲ့အခါ နံရိုးကြားကနေ ပြွန်သေးသေးလေး ထိုးသွင်းပြီး အရည်နမူနာ ထုတ်ယူပါတယ်။ ဒါကို Thoracentesis လို့ ခေါ်ပါတယ်။
အဆုုတ်ထ ရေဝင်ခြင်းကို ဆရာဝန်တွေအနေနဲ့ နှစ်မျိုး ခွဲခြားနိုင်ပါတယ်။
Transudative – ဒီအမျိုးအစားမှာဆို အဆုတ်ထဲဝင်နေတဲ့ အရည်အမျိုးအစားက ပုံမှန်ရှိတဲ့ အရည်မျိုးပါပဲ။ အရည်ပိုတွေကို စုပ်ထုတ်ဖို့ သိပ်ပြီး လိုအပ်လေ့ မရှိပါဘူး။ အများအားဖြင့် နှလုံးရောဂါ၊ အသည်းခြောက်ရောဂါသည်တွေမှာ အတွေ့များပါတယ်။
Exudative – ခန္ဓာကိုယ်ထဲမှာပိုနေတဲ့ အရည်တွေ၊ ပရိုတင်းဓာတ်တွေ၊ တစ်ခါတစ်လေ ဘတ်တီးရီးယားပိုးတွေက အဆုတ်အလွှာထဲ ၀င်လာတဲ့အခါ ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ဒီအမျိုးအစား ဖြစ်တဲ့လူနာတွေကိုတော့ အခြေအနေ ပိုဆိုးလာရင် အထဲက အရည်တွေကို ဖောက်ထုတ်ဖို့ လိုအပ်ပါတယ်။ အဆုတ်ရောင်ရောဂါနဲ့ အဆုတ်ကင်ဆာ ဝေဒနာသည်တွေမှာ အဖြစ်များပါတယ်။
ကုသခြင်း
ဖြစ်ရတဲ့ အခြေခံအကြောင်းအရင်းပေါ်ကို လိုက်ပြီး ကုသရပါတယ်။ ဥပမာ ပိုးဝင်လို့ အဆုတ်ရောင်တာ ဆိုရင် ပိုးသတ်ဆေး ပေးရပါမယ်။ နှလုံးရောဂါရှိရင် ဆီးဆေးတွေ ပေးတာမျိုး လုပ်နိုင်ပါတယ်။
တကယ်လို့ ၀င်နေတဲ့ အရည်ပမာဏကလည်း များမယ်၊ ပိုးလည်းဝင်နေမယ်၊ လူနာလည်း မသက်မသာ ခံစားနေရမယ်ဆိုရင်တော့ လူနာ သက်သာအောင် ဒီအရည်တွေကို ဖောက်ထုတ်ပစ်ဖို့ လိုအပ်နို်င်ပါတယ်။
ကုသမှုတွေအနေနဲ့ –
Thoracentesis – လူနာအနေနဲ့ အရည်တွေ များလွန်းလို့ မသက်သာဘူးဆို ဆရာဝန်က စမ်းသပ်ဖို့ လိုအပ်တဲ့ပမာဏထက် အရည်တွေ ပိုစုပ်ထုတ်ပစ်ပါတယ်။
Tube Thoracostomy – Chest Tube ထည့်တာကို ခေါ်တာပါ။ အရည်တွေများလာလို့ အသက်ရှူရတာ ခက်ခဲလာရင် သက်သာအောင် လုပ်ပေးတဲ့နည်းပါ။ လူနာရဲ့ ရင်ဘတ်မှာ ဓားရာ သေးသေးလေး ပေးပြီး အဆုတ်အလွှာထဲကို ပလတ်စတစ်ပိုက် ထည့်ပေးခြင်းဖြင့် သက်သာစေပါတယ်။
Pleural Drain – ခဏခဏ ပြန်ဖြစ်နေတယ်ဆိိုတဲ့သူရင်တော့ အရေပြားကို ဖောက်ပြီး ပြွန်လေးတစ်ခု ထည့်ထားရပါမယ်။ ဆေးရုံမှာထည့်ပြီး အိမ်မှာလုပ်နည်းကိုလည်း ဆရာဝန်က သင်ပေးလိုက်ပါမယ်။
Pleurodesis – ဒီနည်းမှာတော့ အဆုတ်အလွှာကို ရောင်စေတဲ့ဆေးတစ်မျိုး ထည့်သွင်းလိုက်ပါတယ်။ ဆေးကြောင့် အဆုတ်အလွှာနဲ့ ရင်ခေါင်းကို ရောင်လာစေပါတယ်။ ပြန်အရောင်ကျသွားတာနဲ့အမျှ ဒီ နှစ်ခု ပေါင်းကပ်သွားပါတယ်။ ဒီနည်းက လူတော်တော်များများကို နောက်တစ်ခါပြန်မဖြစ်အောင် ကာကွယ်ပေးပါတယ်။
Pleural Decortication – ရင်ခေါင်းပေါ်မှာ ခွဲရာအသေး ဒါမှမဟုတ် အကြီးပေးပြီး အထဲက ရောင်နေတဲ့ နေရာကို ခွဲစိတ်ဖယ်ထုတ်ပစ်တဲ့ ကုသနည်း ဖြစ်ပါတယ်။
ရင်ဘတ်အောင့်တယ်ဆိုတာ လူတိိုင်းတစ်သက်မှာ တစ်ခါတော့ ဖြစ်ဖူးကြမှာပါ။ ဖြစ်ရတဲ့ အကြောင်းအရင်းကလည်း အများကြီး ရှိပါတယ်။ လှုပ်လှုပ်ရှာရှား လုပ်တာများသွားရင်လည်း ဖြစ်တတ်သလို ရင်ဘတ်ကို တစ်ခုခုနဲ့ ပြင်းပြင်းထန်ထန ်ဆောင့်မိတဲ့အခါမှာလည်း ဖြစ်တတ်ပါတယ်။ ရောဂါထဲကဆို နှလုံးနဲ့ အဆုတ်ကြောင့် ဖြစ်တာများပါတယ်။ ဒီလို အဆုတ်ရေဝင်တဲ့ပြဿနာလည်း တစ်ခုအပါအဝင် ဖြစ်ပါတယ်။ ဒါ့ကြောင့် အပေါ်မှာပြောခဲ့တဲ့လက္ခဏာတွေထဲက တစ်ခုခုခံစားရတယ်ဆို နီးစပ်ရာဆေးရုံ၊ ဆေးခန်းမှာ သွားပြကြည့်သင့်ပါတယ်။
Dr. Barry